Biała Lokomotywa

Właśnie mija druga rocznica śmierci Edwarda Żentary -  aktora teatralnego, filmowego oraz reżysera, który od lipca 2008 do 25 maja 2011 roku był dyrektorem naczelnym i artystycznym Tarnowskiego Teatru. Z tej okazji przygotowano specjalny koncert - 25 maja o godz. 19.00 wystawiony będzie spektakl "Biała lokomotywa”, poetycko-muzyczny spektakl, z zaskakującymi interpretacjami tekstów Stachury w wykonaniu Wojciecha Brzezińskiego, Mirosława Czyżykiewicza i Jana Janga Tomaszewskiego. Widowisko to wyjątkowa gratka dla kolekcjonerów i fanów legendarnego już artystycznego tandemu Stachura-Satanowski, który w latach 70. minionego wieku wyznaczał osobny nurt poezji śpiewanej. „Biała lokomotywa” to rozpisana na głosy męska opowieść wzbogacona o bezcenną korespondencję Edwarda Stachury do Jerzego Satanowskiego: listy i kartki pocztowe z podróży. A wszystko to w oprawie obrazów Maksymiliana Novàka-Zemplińskiego. A beneficjent tego wydarzenia, Edward Żentara, kiedy wygrał konkurs na to stanowisko dyrektora tarnowskiego teatru  zapowiadał zauważalne w Polsce premiery i wypełnienie teatru publicznością, oraz ograniczenie występów impresaryjnych… . Jego dyrekcja przypadła na trudny czas generalnego remontu teatru i właściwie dopiero po jego zakończeniu mógłby w pełni zrealizować swoją wizję „teatru ogromnego” .  Ale nie zdążył… schorowany i zaszczuty, osamotniony i w jakimś sensie przegrany w Tarnowie… odszedł za wcześnie, w pełni sił twórczych.

 

Edward Żentara był przede wszystkim wybitnym aktorem telewizyjnym i filmowym. Ur. 18 marca 1956 w Sianowie k. Koszalina. Po raz pierwszy występował na scenie Teatru Propozycji Dialog w Koszalinie w benefisowym przedstawieniu Aktor. Po ukończeniu Liceum Ekonomicznego w Koszalinie w 1975 roku studiował na Wydziale Aktorskim w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi, którą ukończył w 1980. Występował w teatrach: im. J. Osterwy w Lublinie (1979-80), Polskim w Warszawie (1980-81), Starym w Krakowie (1981-90), Studio w Warszawie (1993-96), im. J. Słowackiego w Krakowie (1996-97), Polskim w Szczecinie (1998-2001) i Bałtyckim Teatrze Dramatycznym w Koszalinie, gdzie w latach 2004-05 pełnił funkcję dyrektora artystycznego. Był także prezesem Stowarzyszenia Dialog, dyrektorem Teatru Dialog (1998-2003), przez dwa lata dyrektorem artystycznym Grudziądzkich Sezonów Teatralnych i wyreżyserował wiele spektakli. Za rolę tytułową w sztuce Georga Büchnera Woyzeck otrzymał Główną Nagrodę Aktorską na XXVI Kaliskich Spotkaniach Teatralnych '86, za występ w monodramie Romans z Monizą Clavier wg Sławomira Mrożka zdobył nagrodę jury oraz nagrodę prezydenta miasta na XXI Ogólnopolskim Festiwalu Teatrów Jednego Aktora 1987 w Toruniu, a w 1988 odebrał nagrodę prezydenta miasta Krakowa za wybitne dokonania w dziedzinie twórczości filmowej i teatralnej. W 1989 został odznaczony Brązowym Krzyżem Zasługi. Po występie w serialach Rodzina Połanieckich (1978) i W słońcu i w deszczu (1979), zadebiutował na dużym ekranie w dramacie Feliksa Falka Był jazz (1981). Za postać plastyka-karateki w dramacie Wojciecha Wójcika Karate po polsku (1982), rolę ks. Władysława Ryby w serialu Trzy młyny (1984) oraz kreację poety Janka Pradery w filmie Witolda Leszczyńskiego Siekierezada (1985) został uhonorowany nagrodą im. Zbyszka Cybulskiego, „Złotym Ekranem” przyznawanym przez tygodnik „Ekran” oraz „Złotą Kaczką” w kategorii: najlepszy polski aktor za rok 1986. Spośród wielu filmów kinowych i telewizyjnych, w których zagrał, warto wymienić takie tytuły jak m.in.: Wielki bieg (1981), Austeria (reż. Jerzy Kawalerowicz, 1982), Pułkownik Redl (reż. István Szabó, 1984), Anioł w szafie (reż. Stanisław Różewicz, 1987), Triumf ducha (reż. Robert M. Young, 1989), Aj, Carmela! (reż. Carlos Saura, 1990), Trudno być bogiem (reż. Peter Fleischmann, 1990), Życie za życie. Maksymilian Kolbe (reż. Krzysztof Zanussi, rola o. Maksymiliana Kolbego, 1990), Enak (1992), Pestka (1995), Pokuszenie (1995), Ekstradycja 3 (tv, 1998), Wyrok na Franciszka Kłosa (reż. Andrzej Wajda, 2000), Na dobre i na złe (tv, 2001), M jak miłość (tv, 2001-03), Show (2003), Zaginiona (tv, 2003), Fala zbrodni (tv, 2003-08), Dziki (tv, 2004), Pierwsza miłość (tv, 2004), Dziki 2: Pojedynek (tv, 2005), Egzamin z życia (tv, 2005), Jan Paweł II (2006), Trick (2010). Jako dyrektor Solskiego, Edward Żentara wyreżyserował m.in. spektakle „Zbrodnia i kara” , „Rozmowy z katem” oraz „Przyjazne dusze”.

Ryszard Zaprzałka

 

 

 tarnowski kurier kulturalny   tarnowski kurier kulturalny    tarnowski kurier kulturalny    tarnowski kurier kulturalny    tarnowski kurier kulturalny     tarnowski kurier kulturalny    tarnowski kurier kulturalny