Edward Żentara był
przede wszystkim
wybitnym aktorem
telewizyjnym i
filmowym. Ur. 18
marca 1956 w
Sianowie k.
Koszalina. Po raz
pierwszy występował
na scenie Teatru
Propozycji Dialog w
Koszalinie w
benefisowym
przedstawieniu
Aktor. Po ukończeniu
Liceum Ekonomicznego
w Koszalinie w 1975
roku studiował na
Wydziale Aktorskim w
Państwowej Wyższej
Szkole Filmowej,
Telewizyjnej i
Teatralnej im. Leona
Schillera w Łodzi,
którą ukończył w
1980. Występował w
teatrach: im. J.
Osterwy w Lublinie
(1979-80), Polskim w
Warszawie (1980-81),
Starym w Krakowie
(1981-90), Studio w
Warszawie (1993-96),
im. J. Słowackiego w
Krakowie (1996-97),
Polskim w Szczecinie
(1998-2001) i
Bałtyckim Teatrze
Dramatycznym w
Koszalinie, gdzie w
latach 2004-05
pełnił funkcję
dyrektora
artystycznego. Był
także prezesem
Stowarzyszenia
Dialog, dyrektorem
Teatru Dialog
(1998-2003), przez
dwa lata dyrektorem
artystycznym
Grudziądzkich
Sezonów Teatralnych
i wyreżyserował
wiele spektakli. Za
rolę tytułową w
sztuce Georga
Büchnera Woyzeck
otrzymał Główną
Nagrodę Aktorską na
XXVI Kaliskich
Spotkaniach
Teatralnych '86, za
występ w monodramie
Romans z Monizą
Clavier wg Sławomira
Mrożka zdobył
nagrodę jury oraz
nagrodę prezydenta
miasta na XXI
Ogólnopolskim
Festiwalu Teatrów
Jednego Aktora 1987
w Toruniu, a w 1988
odebrał nagrodę
prezydenta miasta
Krakowa za wybitne
dokonania w
dziedzinie
twórczości filmowej
i teatralnej. W 1989
został odznaczony
Brązowym Krzyżem
Zasługi. Po występie
w serialach Rodzina
Połanieckich (1978)
i W słońcu i w
deszczu (1979),
zadebiutował na
dużym ekranie w
dramacie Feliksa
Falka Był jazz
(1981). Za postać
plastyka-karateki w
dramacie Wojciecha
Wójcika Karate po
polsku (1982), rolę
ks. Władysława Ryby
w serialu Trzy młyny
(1984) oraz kreację
poety Janka Pradery
w filmie Witolda
Leszczyńskiego
Siekierezada (1985)
został uhonorowany
nagrodą im. Zbyszka
Cybulskiego, „Złotym
Ekranem”
przyznawanym przez
tygodnik „Ekran”
oraz „Złotą Kaczką”
w kategorii:
najlepszy polski
aktor za rok 1986.
Spośród wielu filmów
kinowych i
telewizyjnych, w
których zagrał,
warto wymienić takie
tytuły jak m.in.:
Wielki bieg (1981),
Austeria (reż. Jerzy
Kawalerowicz, 1982),
Pułkownik Redl (reż.
István Szabó, 1984),
Anioł w szafie (reż.
Stanisław Różewicz,
1987), Triumf ducha
(reż. Robert M.
Young, 1989), Aj,
Carmela! (reż.
Carlos Saura, 1990),
Trudno być bogiem
(reż. Peter
Fleischmann, 1990),
Życie za życie.
Maksymilian Kolbe
(reż. Krzysztof
Zanussi, rola o.
Maksymiliana
Kolbego, 1990), Enak
(1992), Pestka
(1995), Pokuszenie
(1995), Ekstradycja
3 (tv, 1998), Wyrok
na Franciszka Kłosa
(reż. Andrzej Wajda,
2000), Na dobre i na
złe (tv, 2001), M
jak miłość (tv,
2001-03), Show
(2003), Zaginiona (tv,
2003), Fala zbrodni
(tv, 2003-08), Dziki
(tv, 2004), Pierwsza
miłość (tv, 2004),
Dziki 2: Pojedynek
(tv, 2005), Egzamin
z życia (tv, 2005),
Jan Paweł II (2006),
Trick (2010). Jako
dyrektor Solskiego,
Edward Żentara
wyreżyserował m.in.
spektakle „Zbrodnia
i kara” , „Rozmowy z
katem” oraz
„Przyjazne dusze”.
Ryszard Zaprzałka
|