|
W Tarnowie winno się
obchodzić 165 lecie prasy
tarnowskiej, ale jakoś o tym
zapomniano. Otóż pierwsza, świecka
gazeta – „Zgoda” ukazała się w
Tarnowie 1 kwietnia 1848 r. Założyli
ją literat Stanisław Pilat i
urzędnik Karol Wilczyński, który po
przeprowadzce Pilata do Lwowa objął
funkcję redaktora odpowiedzialnego.
„Zgoda” ukazywała się trzy razy w
tygodniu. Od 4 listopada 1848 r. do
11 stycznia 1849 r. zmieniła tytuł
na : „Gazeta Tarnowska godło:
Zgoda”. Gwoli ścisłości przed 1848
r. ukazywało się w Tarnowie tylko
urzędowe czasopismo kurii biskupiej
– „Notificationes”, poprzednik „Currendae
Consistorii Episcopalis
Tarnoviensis”.W komitecie
redakcyjnym pierwszego, świeckiego
czasopisma znaleźli się: Jan
Szwejkowski, adwokat i Wojciech
Bandrowski, późniejszy burmistrz
Tarnowa. Współpracowali z nią: ks.
Eugeniusz Janota, germanista,
krajoznawca, taternik oraz adwokat
Maksymilian Michalski a także bracia
Franciszek i Michał Wiesiołowscy.
Początkowo „Zgoda” była
nieoficjalnym organem miejscowej
Rady Narodowej, krótko w listopadzie
1848 r. wychodziła nakładem Rady
Narodowej obwodu tarnowskiego jako
jej faktyczny organ. „Zgoda” była
pismem politycznym, stała na gruncie
uwłaszczenia chłopów, obok
krakowskiej „Jutrzenki” była jedynym
wolnym pismem docierającym do
wschodniej Galicji. Tarnowska
„Zgoda” zajęła stanowisko
demokratyczne wśród 20 pism różnych
kierunków ukazujących się w 1848 r.
W związku z tym znalazła się w
gronie takich czasopism jak lwowska
„Gazeta Narodowa”, „Dziennik
Stanisławowski” oraz krakowska
„Jutrzenka”. W Galicji Tarnów obok
Stanisławowa i Przemyśla należał do
najprężniejszych ośrodków prasy
prowincjonalnej. Bogate są dzieje
prasy tarnowskiej, która doczekała
się swoich historyków. Pierwszym
okazał się Andrzej Kunisz, który w
1961 r. napisał "Zarys dziejów prasy
tarnowskiej 1848 - 1961". Później
historią prasy tarnowskiej parali
się m.in. M. Białota, B. Jaśkiewicz,
St. Potępa, P. Chrzanowska. Prasa
tarnowska w dalszym ciągu czeka na
rzetelną monografię.
Józef
Komarewicz
|
