|
W ostatni niedzielę
przypada105 rocznica uroczystego
otwarcia Synagogi Nowej
(Jubileuszowej – na cześć 60 – lecia
panowania Franciszka Józefa).
Nieistniejąca obecnie, największa
synagoga znajdująca się w Tarnowie,
stała na rogu ulic Nowej i Ludwika
Waryńskiego(zdj. powyżej). Budowa
synagogi rozpoczęła się około1865
roku, lecz wkrótce, z powodu braku
pieniędzy, prace wstrzymano na
kilkadziesiąt lat. Ostatecznie
ukończono je w1908 roku.
Projektantem synagogi był architekt
Władysław Ekielski. Synagoga została
uroczyście otwarta 18 sierpnia 1908
roku w dzień urodzin cesarza
Franciszka Józefa I, przez co zwana
była synagogą cesarza Franciszka
Józefa, czy Jubileuszową. Synagoga
została podpalona w listopadzie 1939
roku. Pożar trwał 3 dni, lecz
konstrukcja się nie zawaliła. Kilka
dni później została wysadzona w
powietrze. We wrześniu1993 roku
Komitet Opieki nad Zabytkami Kultury
Żydowskiej w Tarnowie ufundował
tablicę pamiątkową na budynku przy
rogu ulic Nowej i Waryńskiego. Napis
w językach polskim i angielskim
głosi: „W tym miejscu stała
największa synagoga zwana Nową”.
Murowany gmach synagogi wzniesiono
na planie prostokąta. Jej
najbardziej charakterystycznym
elementem była baniasta, złota
kopuła, która górowała nad miastem.
W trójnawowej sali głównej, nawy
boczne były oddzielone od głównej
rzędem zdobionych kolumn. Ściana
frontowa i ołtarzowa zwieńczone były
trójkątnym wystającym murem. Podobny
mur wieńczył ryzality boczne, kryjąc
dachówką pokryty dwuspadowy dach.
Nad nawami bocznymi znajdowały się
galerie dla kobiet. Obecnie po
synagodze zachował się jedynie
fragment kolumny, która jest
elementem pomnika na cmentarzu
żydowskim.
(pik–zatarnow.pliwikipedia)
|
