Organizatorem tegorocznych obchodów rocznicy zbrodni wołyńskiej było coraz prężniej działające Obywatelskie Porozumienie Osób i Organizacji na rzecz Tradycji i Niepodległości. Tarnowskie obchody obejmują organizację wykładów wybitnych historyków i twórców, seanse filmowe, spotkania autorskie i nabożeństwa w intencji ofiar. Za nami już trzy seanse filmowe i spotkania z  dr Lucyną Kulińską - jedną z najbardziej zasłużonych badaczek stosunków polsko-ukraińskich XX w., dr Joanną Wieliczką Szarkową - m.in. autorką  głośnych książek „Czarna Księga Kresów” i „Wołyń we krwi. 1943”  oraz Maciejem Wojciechowskim -  reżyserem filmowym, dokumentującym relacje ofiar i świadków rzezi, którzy jakimś cudem - czasem dzięki pomocy bohaterskich Ukraińców -   uniknęli zagłady. Kulminacją tych patriotycznych wydarzeń były wtorkowe (9 lipiec) uroczystości, kiedy to  o godz. 16.30, ich uczestnicy spotkali się na tarnowskim Starym Cmentarzu przy Kurhanie Kresowym, gdzie podczas serdecznego Apelu Pamięci wspominali ofiary ludobójstwa, modlili się za nie i o miłosierdzie Boże dla oprawców. Potem wzięli udział w Mszy św. w kościele pw. św. Maksymiliana, a następnie w spotkaniu z ks. prof. Józefem Mareckim, wybitnym badaczem kwestii męczeństwa ludzi Kościoła na Kresach. W auli Starostwa Powiatowego rozmawiano m.in. o postawie ludzi Kościoła, w tym  hierarchii wobec zagłady na Wołyniu, również męczeństwie i bohaterstwie  polskich duchownych (ks. profesor Marecki był m.in. postulatorem w procesie beatyfikacyjnym jednego z takich bohaterów, kapucyna o. Serafina Kaszuby). Obchody zwieńczył w dniu 11 lipca, czyli dokładnie w dniu 70. Rocznicy „krwawej niedzieli” na Wołyniu, wyjazd do Warszawy na organizowany tam - po raz pierwszy w historii - ogólnopolski Marsz Pamięci o ofiarach kresowych rzezi. - Rocznica ludobójstwa  na Kresach i  fizycznej likwidacji  większości śladów wielowiekowej polskiej cywilizacji na Kresach Wschodnich zainspirowała nas też do poświęcenia Kresom (tym „duchowym płucom Rzeczpospolitej”) całej drugiej edycji Festiwalu Niepodległości. Tematem tegorocznego festiwalu będzie właśnie „Znaczenie Kresów Wschodnich w polskiej państwowości i kulturze”. Przez 5 ostatnich dni października planujemy zorganizować w Tarnowie dwie konferencje naukowe z udziałem najwybitniejszych  intelektualistów z całego kraju, kilkudniowy przegląd filmowy, targi wydawnictw kresowych i niepodległościowych, Koncert Bardów (m.in. Jacek Kowalski), Marsz Niepodległości i wiele innych  przedsięwzięć – mówi Piotr Dziża, jeden z organizatorów tarnowskich uroczystości. Ale zanim to nastąpi lato w pełni. A w nim w lipcowe piątki tarnowski Rynek już po raz szósty rozkołyszą dźwięki jazzu tradycyjnego. Wzorem lat ubiegłych Tarnowskie Towarzystwo Jazzu Tradycyjnego „Leliwa" organizuje VI Letni Festiwal Jazzu Tradycyjnego „Jazz-owy Rynek" – cykl koncertów plenerowych z udziałem wyjątkowych gości z różnych zakątków Europy. O szczegółach piszemy obok. Podobnie, jak i o innych artystycznych atrakcjach tegorocznego lata. Miłośnicy muzyki klasycznej z pewnością odwiedzą Salę Lustrzaną, gdzie zorganizowane zostaną „Koncert letnie”. Dobrej muzyki będzie można posłuchać także w trakcie organizowanych przez Centrum Sztuki Mościce „Muzycznych tarasów”. Ważnym wydarzeniem będzie z pewnością festiwal Emanacje, w ramach którego, w roku Jubileuszu 80. urodzin profesora K. Pendereckiego, na terenie całego województwa małopolskiego odbędzie się 80 koncertów i spektakli operowych. Dopełnieniem bogatej oferty będą liczne warsztaty teatralne, plastyczne muzyczno-ruchowe. Także od lipca bilety do Mościckiego kina Millenium można kupować przez Internet. Wystarczy wejść na stronę www.mck.tarnow.pl i w zakładce „Kino Millennium” wybrać najciekawszy film. Wprowadzone zostały też zniżki dla rodziców przychodzących na seans z dziećmi. Kończąc tę wakacyjną wyliczankę odnotujmy jeszcze sukces tarnowskiego zespołu INCEPCJA, który  po wygranej na Wielickiej Rockomanii dostał się do finału kolejnego przeglądu. Tym razem będzie miał okazję zaprezentować się na Dolnym Śląsku, dokładnie 20 lipca, podczas „Truskawki”…  A tuż po wakacjach osiem spektakli konkursowych zobaczą widzowie tegorocznego XVII Ogólnopolskiego Festiwalu Komedii „Talia”. Festiwal potrwa od 21 do 30 września, a zakończy go gala finałowa podczas której zaprezentowana zostanie „Zemsta” z udziałem C. Żaka, W. Zborowskiego i A. Barcisia.

Zbrodnia wołyńska to jedna z największych w ponad tysiącletniej historii Polski, do dziś nie tylko nierozliczona ale wciąż zakłamywana zbrodnia na naszych rodakach. Na podkreślenie zasługuje fakt, że polegała ona na  uśmiercaniu - z bezprecedensowym, bestialskim  okrucieństwem -  całych rodzin, głównie kobiet, dzieci i starców. Ludobójstwo dokonane zostało w ramach planu całkowitej zagłady "polskiego żywiołu", zaplanowanej przez ukraińskich  faszystów z OUN a potem przeprowadzonej z premedytacją  przez sotnie sadystów z UPA wspieranych przez sterroryzowanych  lub „tylko” podjudzanych ukraińskich chłopów.  Bestialskie metody stosowane przez oprawców  wyróżniają tę zbrodnię, jako jedną z kilku zaledwie w historii powszechnej, klasyfikowanych przez naukowców jako tzw. Genocidium Atrox (ludobójstwo straszliwe).

Realizacja zbrodniczego planu pochłonęła też śmierć tysięcy sprawiedliwych Ukraińców - prawdziwych bohaterów, którzy nie poddali się terrorowi, ratując swoich bliźnich, sąsiadów. W wyniku "antypolskiej akcji" OUN UPA na Wołyniu i w Galicji Wschodniej  pomordowanych zostało od 130 do ponad 200 tysięcy niewinnych ludzi. W ostatnich latach z godnością udało się pochować szczątki  jedynie niewielkiej części tych ofiar.

Z przestrzeni  przedwojennych Kresów południowo-wschodnich na zawsze i dosłownie zniknęło tysiące miejscowości i wszelkie dotychczasowe przejawy nie rzadko wielkich osiągnięć tworzonej tu przez wieki europejskiej kultury - wszystko, co o niej świadczyło, w tym kościoły, dwory, szkoły i inne budynki. Również w tym sensie, poza wymyślnymi, okrutnymi metodami zadawania śmierci,  Zagłada zgotowana przez faszystów ukraińskich, pozostaje ewenementem w skali świata.

Bolesny jest fakt, że po 70 latach prawda o tej tragedii,  wciąż chowana jest przez rządzących Polską polityków w imię "strategicznych" stosunków  dyplomatycznych z niepodległą Ukrainą, a godne i pełne upamiętnienie  ofiar kresowych rzezi, odwlekane. 

Osiem spektakli konkursowych zobaczą widzowie tegorocznego XVII Ogólnopolskiego Festiwalu Komedii Talia. Obok teatrów z całego kraju Teatr im. Ludwika Solskiego zaprezentuje swoją premierę. Po praz pierwszy w szranki konkursowe stanie spektakl dyplomowy ze szkoły teatralnej oraz spotkanie z grupą nieinstytucjonalną. Festiwal potrwa od 21 do 30 września, a zakończy go gala finałowa podczas której zaprezentowana zostanie „Zemsta” z udziałem Cezarego Żaka, Wiktora Zborowskiego i Artura Barcisia.

Podczas wyboru spektakli konkursowych starałem się dotrzeć w najodleglejsze odmiany komedii. Stąd w  ramach festiwalu znalazła się komedia muzyczna, współczesny tekst obyczajowy, farsa, nostalgiczna opowieść czy klasyka. Nowa formuła festiwalu zakłada także prezentacje szkoły teatralnej i zespołu offowego – mówi Rafał Balawejder dyrektor naczelny tarnowskiego teatru. Do teatrów z Krakowa, Warszawy, Poznania i Łodzi, dołączy także nasz zespół z prapremierowym „W pokoju obok” w reżyserii Łukasza Gajdzisa, laureata ubiegłorocznej Talii. To będzie dziesięć dni teatralnego, komediowego creme de la creme.

Spektakle konkursowe:

- Według powieści Doroty Masłowskiej „Paw królowej”, reż. Paweł Świątek -  Narodowy Teatr Stary im. H. Modrzejewskiej w Krakowie;

- Alan Ayckbourn „Jak się kochają w niższych sferach”, reż. Grzegorz Chrapkiewicz – Teatr Kamienica w  Warszawie;

- Julian Tuwim „Tuwim dla dorosłych”, oprac. tekstu i reż. Jerzy Satanowski – Teatr Muzyczny Roma w Warszawie;

- Jan Czapliński, Piotr Rowicki „Piszczyk”, reż. Piotr Ratajczak -  Teatr Polski w Poznaniu;

- Nikołaj Kolada „Baba Chanel”, reż. Nikołaj Kolada – Teatr im. S. Jaracza w  Łodzi;

- Iza Kuna „Klara”, reż. Aleksandra Popławska – Teatr Powszechny im. Z. Hübnera w Warszawie;

- Caryl Churchil „Love&informations”, reż. Monika Strzępka – spektakl dyplomowy studentów IV roku Wydziału Aktorskiego Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej im. L. Solskiego w Krakowie, Filia we Wrocławiu;

- „No potatoes” – Teatr Improv w Lublinie

oraz Sarah Ruhl „W pokoju obok” reż. Łukasz Gajdzis – Teatr im. L. Solskiego w Tarnowie.

W ramach klubu festiwalowego zostanie zaprezentowany spektakl „Multimedialne coś” z udziałem Bogusława Schaeffera, a we foyer teatru można będzie zobaczyć grafiki partytur autorstwa Profesora.

Werdykt jury ogłoszony zostanie 30 września przed spektaklem „Zemsta” z Och Teatru z Warszawy.

Truskawka to jeden z najstarszych na Dolnym Śląsku rockowy przegląd muzyczny, skierowany do młodych wykonawców, którzy stoją na samym początku swojej ścieżki kariery. W tym roku okazało się, że apetyt na występ na świdnickiej scenie mają zespoły z całej Polski. Napłynęło ponad trzydzieści zgłoszeń, m.in. z Katowic, Lubawy czy Tarnowa. Do II etapu zakwalifikowało się jedenaście z nich, a trwające od 17 do 25 czerwca głosowanie esemesowe pozwoliło wybrać finałową piątkę.

Najwięcej głosów otrzymał świdnicki band Guys of Destruction (249 głosów), tuż za nimi była Incepcja z Tarnowa (246), a następnie Fallenight ze Świdnicy (211), Trichomes z Wałbrzycha (121) oraz Disorder ze Strzegomia (102). - Byliśmy zaskoczeni, że zakończyliśmy etap esemesowy na drugim miejscu. Jest to dla nas ogromne wyróżnienie. Nasi fani pomogli znaleźć nam się w wielkim finale, za co im bardzo gorąco dziękujemy. Oczywiście „po cichu” liczyliśmy na tą finałową piątkę i udało się. Bardzo się z tego cieszymy – na gorąco komentował wyniki zespół Incepcja, czyli Katarzyna Poręba, Artur „Borat” Boratyński, Michał Jakubowski, Karol Schabowski i Adrian Sawicki.

Tarnowska INCEPCJA wystąpi już 20 lipca na plenerowej scenie Świdnickiego Ośrodka Kultury w Parku Centralnym. Obok finalistów  zaprezentuje się gwiazda tegorocznej Truskawki – wrocławski zespół Blade Loki.  Grupy zawalczą o 2000 zł i występ podczas Dni Świdnicy w 2014 roku.

Ryszard Zaprzałka