|
Początki
Karol
urodził się w
Tarnowie w
żydowskiej rodzinie
Dennerów 29 maja
1926 roku. Wraz z
rodzicami
wyemigrował do
Paryża. W wieku 16
lat, w czasie II
wojny światowej,
wraz ze swoim bratem
Alfredem wstąpił do
ruchu oporu. Podczas
jednej z potyczek
został ciężko ranny.
Za zasługi na polu
walki został
odznaczony Krzyżem
Wojennym.
1945
roku zaczął
studiować aktorstwo
i pojawiać się w
małych rolach na
scenie. W 1949
został zauważony
przez wielkiego
francuskiego
reżysera Jeana
Vilara i
zaangażowany do
Théâtre National
Populaire – sceny,
która na przełomie
lat 50. i 60.stała
się terenem
prawdziwej rewolucji
teatralnej i której
działalność stanowi
całą epokę w
historii teatru
francuskiego.
Stworzył tam ponad
30 kreacji w
głośnych
inscenizacjach
klasyki, w których
partnerował mu m.in.
Gérard Philipe.
W
filmach zaczął
grywać w połowie lat
50. Jeden z jego
pierwszych występów
na ekranie to
komedia „Prima
aprilis” (1954, reż.
Gilles Grangier), w
której grali m.in.
Bourvil i Louis de
Funés.
Przełom
Po
kilku mniejszych
rolach w serialach i
filmach
telewizyjnych,
przełom nastąpił w
1962, kiedy to
tytułową postać w
filmie „Landru”
zaproponował mu sam
Claude Chabrol.
Henri
Désiré Landru był
jednym z
najsłynniejszych
seryjnych morderców
Europy. W latach I
wojny światowej
(1914-18) jego
ofiarą padło co
najmniej 11 osób.
Niski,
nieszczególnie
pociągający
fizycznie mężczyzna
był mistrzem
uwodzenia.
Elokwentnym,
dowcipnym, dobrze
wychowanym
dżentelmenem, który
potrafił zdobyć
serce każdej
niewiasty.
Wykorzystując
naiwność i samotność
wojennych wdów
Landru uwodził i
mordował majętne
kobiety (zazwyczaj
pomiędzy 40 a 50
rokiem życia).
Proces skończył się
wyrokiem skazującym
i francuski
Sinobrody został
stracony na
gilotynie w 1922.
Prasa
pisała, że Charles
Denner „nadał
postaci Landru
wielowymiarowość i
mroczny urok,
tłumaczący niezwykłą
popularność mordercy
trwającą jeszcze
długo po procesie”.
Kariera
Od
tego momentu kariera
filmowa Dennera
nabrała tempa, choć
zdarzały się również
sporadyczne występy
teatralne (np. jako
Rogożyn w
inscenizacji
„Idioty” według
Dostojewskiego,
Edmund w „Królu
Learze” Szekspira).
Ale
coraz bardziej
pochłania go kino.
Do udziału w swoich
produkcjach
zapraszają go
najwybitniejsi
reżyserzy: Louis
Malle („Windą na
szafot”, „Życie
złodzieja”),
Jean-Luc Godard
(„Najpiękniejsze
oszustwa świata”),
Marcel Carné
(„Mordercy w imieniu
prawa”), Claude
Sautet („Mado”),
Costa-Gavras
(„Przedział
morderców”, „Z”),
ponownie Claude
Chabrol („Marie
Chantal kontra
doktor Kha”).
Pamiętną kreację
tworzy w filmie
Claude’a Berri
„Stary człowiek i
dziecko”,
opowiadającym o
żydowskim chłopcu
ukrywającym się w
czasie II wojny
światowej na wsi.
Trzykrotnie zagrał u
François Truffauta
(za rolę w jego
filmie „Mężczyzna,
który kochał
kobiety”, w 1977,
otrzymał nominację
do Cezara dla
najlepszego aktora.
To jego najbardziej
znana kreacja,
powtórzona w 6 lat
później przez Burta
Reynoldsa w
amerykańskiej wersji
tej historii w reż.
Blake’a Edwardsa) i
aż pięciokrotnie
angażował go do
swoich obrazów
Claude Lelouch
(także nominacja do
Cezara, tym razem za
najlepsza rolę
drugoplanową, w
filmie „Gdyby to
było możliwe”,
1976).
Po
raz ostatni wystąpił
na ekranie w
„Złotych latach 80.”
(1986) w reż.
Chantal Ackerman.
Potem
zaczęły się zmagania
z chorobą.
Życie, miłość,
śmierć
Charakterystyczne
cechy Charlesa
Dennera to:
krzaczaste brwi,
ciemne włosy i
specyficzny,
natychmiast
rozpoznawalny głos.
Świetnie się
sprawdzał zarówno w
repertuarze
dramatycznym jak i
komediowym. Łącznie
zagrał blisko 60 ról
filmowych.
Walka
aktora z chorobą
nowotworową trwała
prawie 10 lat. W tym
czasie ograniczył
się jedynie do
występu w monodramie
„Władca marionetek z
Łodzi” Gillesa
Segala (Théâtre de
la Commune).
Ostatnie lata życia
spędził podłączony
do respiratora.
Zmarł 10 września
1995 w szpitalu w
pobliżu swojego domu
w Dreux, na zachód
od Paryża. Miał 69
lat. Pochowany jest
na cmentarzu w
Bagneux.
Był
dwukrotnie żonaty, z
pierwszego
małżeństwa miał
dwoje dzieci:
Charleta i Ethel.
W
1999 roku ukazała
się jego biografia
„Jeden za drugim”
autorstwa Nathalie
Rheims.
Za
prezydentury
Mieczysława Bienia
podejmowano próby
zaproszenia Charlesa
Dennera do Tarnowa,
lecz ze względu na
zły stan zdrowia
aktora i postępującą
chorobę okazało się
to, niestety,
niemożliwe.
Jerzy Świtek
|
