Tespis w Piwnicy

Kontynuując już ponad dziesięcioletnią tradycję autokarowych wyjazdów do teatrów warszawskich, krakowskich ale także do teatrów w Kielcach i Rzeszowie, w ostatnią sobotę 16 lutego klub teatralny Tespis wyprawił się do królewskiego Krakowa. Z tym, że tym razem było inaczej niż zwykle. Po pierwsze od stycznia br. Tespis trafił pod skrzydła Pegaza, a dokładnie wszedł w organizacyjną kooperatywę z nowo powstałym portalem internetowym – Tarnowskim Kurierem Kulturalnym. A po drugie, nie był to wyjazd stricte teatralny, bowiem obejrzano nie spektakl w teatrze, a występ legendarnej Piwnicy pod Baranami, słynnego kabaretu Piotra Skrzyneckiego. I jak się okazało był to strzał w dziesiątkę, bowiem chętnych było tylu, że nie pomieścili się w autokarze i kilka osób musiało odejść z przysłowiowym kwitkiem. A sam występ to była prawdziwa artystyczna uczta. Świetne teksty. Wyborne aktorstwo. Znakomita atmosfera. A kiedy o północy wychodziliśmy na krakowski Rynek brakowało tylko Zaczarowanej Dorożki z wiersza Gałczyńskiego…

 

A wszystko dzieje się dzięki niezmordowanemu animatorowi kultury, Uskrzydlonemu Jerzemu Switkowi, który rzecz całą przed laty wymyślił i do dziś z pasją wypełnia powinność woźnicy tespisowego wehikułu. Nie od rzeczy będzie także wspomnieć o Firmie Kambus, której właściciel p. Dariusz Kamykowski od lat użycza Tespisowi swoich autokarów.

Za każdym też razem wyjazd organizowany jest tak, aby jego uczestnicy mieli czas dla siebie, na zwiedzanie i spacerowanie lub zakupy np. w krakowsko – warszawskich galeriach, nie tylko handlowych. Nie inaczej było i w tę teatralną sobotę, na szczęście wszyscy zdążyli na czas do Pałacu hrabiego Potockiego „Pod Baranami” przy Rynku Głównym, w którego podziemiach działa sławna piwniczna konfrateria. A zainteresowanie występami piwnicznych artystów jest tak duże, że aby wejść, a raczej wcisnąć się do środka trzeba stawić się na miejscu co najmniej na godzinę przed 21, kiedy to rozpoczyna się ponad dwugodzinny program kabaretowy.

Założony m.in. przez Piotra Skrzyneckiego (właściwie przez kilkoro studentów krakowskich uczelni) w 1956 w piwnicach pałacu Pod Baranami pierwotnie miał być miejscem spotkań krakowskich studentów. Oficjalnie Piwnicę otwarto 26 maja 1956. Wśród założycieli Piwnicy byli także m.in. Bronisław Chromy i Krzysztof Penderecki.

W pierwszych występach udział brali m.in. Piotr Skrzynecki, Joanna Olczak-Ronikier, Barbara Nawratowicz, Krzysztof Litwin, Tadeusz Kwinta, Mieczysław Święcicki, Mirosław Obłoński, Wiesław Dymny, Kika Lelicińska, Irena Szaszkiewiczowa, Jan Güntner, Joanna Plewińska, Maria Nowotarska. Kierownikiem literackim i autorką scenografii, "mózgiem i duszą Piwnicy", była Janina Garycka.
W Piwnicy pod Baranami przez pewien czas występowały zespoły jazzowe Krzysztofa Komedy i Andrzeja Kurylewicza.

W latach sześćdziesiątych pojawili się: Ewa Demarczyk, która wraz z kompozytorem Piwnicy Zygmuntem Koniecznym wypromowała kabaret na całą Polskę, śpiewający poeta Leszek Długosz, kompozytorzy Stanisław Radwan i Andrzej Zarycki, Krystyna Zachwatowicz.
W latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych powstały najsłynniejsze utwory, a zespół zyskał sobie opinię jednej z najlepszych grup artystycznych w kraju. Za teksty służyły dzieła o najróżniejszej tematyce i nastroju: od Pieśni nad pieśniami poprzez wywiad z Ariadną Gierek po opis rozmnażania ślimaków z dawnej encyklopedii.

Po 1976 z Piwnicy odeszło wielu artystów: Ewa Demarczyk, Krystyna Zachwatowicz, Mirosław Obłoński, Krzysztof Litwin, Mieczysław Święcicki. Piotr Skrzynecki przyjął na ich miejsce do kabaretu wiele nowych twarzy – m.in. Aloszę Awdiejewa, Annę Szałapak, Halinę Wyrodek, Olę Maurer, Andrzeja Maja, Marka Grechutę, Jacka Wójcickiego, Grzegorza Turnaua, Tamarę Kalinowską, Ewę Wnukową, Janusza Radogosta Kowalczyka[1], Krzysztofa Janickiego, Beatę Rybotycką, Dorotę Ślęzak, Małgorzatę Górnisiewicz, Zbigniewa Raja, Kazimierza Madeja, Leszka Wójtowicza oraz Konrada Mastyłę. Z monologami i składaną czerwoną trybuną występował Andrzej Warchał.
Muzykę tworzyli obok dotychczasowych kompozytorów Zbigniew Preisner, Grzegorz Turnau, Jan Kanty Pawluśkiewicz oraz Zbigniew Raj, później pojawili się także nowi - Adrian Konarski, Dorota Ślęzak i Tomasz Kmiecik .

Okrągłe rocznice powstania kabaretu znane były z hucznych obchodów, m.in. 1966, 1972, 1976, 1986, 1996, 2006. Tradycją stały się też urodziny Piotra Skrzyneckiego, obchodzone po jego śmierci w formie urodzinowych koncertów w Teatrze im. Słowackiego.
Po śmierci Piotra Skrzyneckiego w 1997 Towarzystwo Przyjaciół Piwnicy pod Baranami i artyści kabaretu na wspólnym zebraniu uznali, że Piwnica istnieje nadal i kontynuowali występy. Obecnie o kwestiach finansowych i bytowych kabaretu decyduje Stowarzyszenie Artystów i Sympatyków Piwnicy pod Baranami, na czele którego stanęła architekt Krystyna Styrna-Bartkowicz, wybrana prezesem na Walnym Zgromadzeniu 12 maja 2010.

Środowisko Piwnicy tworzyli poza wyżej wymienionymi postaciami również m. in.: Bronisław Chromy, Anna Dymna, Marian Eile, Zbigniew Książek, Czesław Miłosz, Sławomir Mrożek, Jan Nowicki, Agnieszka Osiecka, Krzysztof Penderecki, Andrzej Szczeklik, Dorota Terakowska, Elżbieta Towarnicka, Jerzy Turowicz, Jerzy Vetulani, Andrzej Wajda, Kazimierz Wiśniak, Leszek Wójtowicz.
Inni artyści mający w swojej historii "piwnicowy" epizod, to Konrad Materna, Wiesław Moczulski, Michał Kaniewski, Kazimierz Adamczyk, Andrzej Marchewka.
W godzinach południowych i popołudniowych środowisko kabaretu spotyka się w barze Vis-à-vis (obok Piwnicy).

Piwnica pod Baranami była dla kilku pokoleń Polaków krainą wolności i zarazem magii. Wciąż jest wspólnotą aktorów, muzyków i piosenkarzy i proponuje nowe programy, wciąż przyciąga odbiorców. Wśród eleganckiej publiczności na widowni nie brakuje znanych twórców życia artystycznego i publicznego, nie tylko z Krakowa.

Każdy koncert w wykonaniu kabaretu Piwnica Pod Baranami jest wielkim wydarzeniem artystycznym. Przybywają na nie ludzie z całej Polski i z zagranicy. A magnesem dla nich są, jak zwykle: niepowtarzalna atmosfera, surrealistyczny humor, liryka, wspaniałe pieśni kompozytorów "piwnicznych": Zygmunta Koniecznego, Jana Kantego Pawluśkiewicza, Andrzeja Nowaka, Andrzeja Zaryckiego, Zbigniewa Preisnera, Adriana Konarskiego, Stanisława Radwana, Tomasza Kmiecika, Pawła Pierzchały i innych. Muzykę z wielkim powodzeniem piszą też sami piwniczni artyści, jak Piotr "Kuba" Kubowicz, Dorota Ślęzak, Tamara Kalinowska, Agata Ślazyk.

Są artyści związani z Piwnicą od jej zarania: Tadeusz Kwinta, Miki Obłoński, Mieczysław Święcicki (książę nastroju). Pokolenie średnie: Tamara Kalinowska, Ola Maurer, Ewa Wnuk Krzyżanowska, Leszek Wójtowicz, Rafał Jędrzejczyk, Krzysztof Janicki, Piotr "Kuba" Kubowicz, Michał Półtorak, Krzysztof Janicki, Jerzy Odrowąż Wysocki, Tomasz Kmiecik. I ci najmłodsi: Dorota Ślęzak, Agata Ślazyk, Beata Czernecka, Kamila Klimczak, Maciej Półtorak, Agata Półtorak, Michał Chytrzyński, Paweł Pierzchała, Adrian Konarski i inni. Z Piwnicą występuje także Alosza Awdiejew.
 

Przygotował - Ryszard Zaprzałka
 

 

 
 
 

 tarnowski kurier kulturalny   tarnowski kurier kulturalny    tarnowski kurier kulturalny    tarnowski kurier kulturalny    tarnowski kurier kulturalny     tarnowski kurier kulturalny    tarnowski kurier kulturalny