Fajne w dramacie jest to, że trzeba stworzyć przynajmniej dwie osoby, które będą ze sobą rozmawiały – Anna Wakulik

Trumienki w czekoladzie

Czyli dmuchanie dmuchawców w czyśćcu. Tak można by najlapidarniej streścić najnowszą sztukę Anny Wakulik – kierownik literackiej tarnowskiego teatru. Premiera „Bohaterów” w reżyserii dyrektor artystycznej tegoż teatru miała miejsce w sobotę 27 stycznia na dużej scenie, na tę okoliczność przemeblowanej na małą. Usadzenie kilkudziesięciu widzów wprost na scenie, w wypadku kameralnego dramatu, jakim jest sztuka A. Wakulik, okazało się zabiegiem bardzo udanym. Zagęściło atmosferę i zmusiło aktorów do grania, a nie udawania. Zamiast markowania musieli pokazać , co naprawdę potrafią. I na szczęście prawie wszyscy temu sprostali. Być może powodem tego wyrównanego poziomu były role specjalnie dla nich napisane przez autorkę sztuki. To prawdziwy ewenement w tarnowskim teatrze i rzadkość w teatrze w ogóle. Być może dzięki temu dramat nie jest papierowy, aktorzy mówią niejako swoim tekstem, dialogi są prawdziwe i brzmią całkiem współcześnie. Co ze względu na kontekst historyczny (lata czterdzieste ubiegłego wieku – okupacja), było zabiegiem tyleż ryzykowanym, co i oczywistym zważywszy na wiek autorki sztuki (rocznik 1988), która mogłaby być, co najwyżej wnuczką bohaterów napisanej przez siebie sztuki. Wprawdzie na wskroś współczesny język, jakim opisują okupacyjną rzeczywistość bohaterowie sztuki, u niektórych językowych purystów wzbudza niesmak, traktują to jak szarganie świętości, nie mniej zabieg ten w zaskakująco prosty sposób przybliża tamten świat współczesnemu, szczególnie młodemu widzowi. A temat sztuki jest wyjątkowo delikatny i trudny, szczególnie w kontekście książki J. Grossa o pogromie Żydów w Jedwabnem i poruszającemu podobną tematykę filmu W. Pasikowskiego „Pokłosie”. Wakulik opisując swoich „Bohaterów” posłużyła się autentyczną okupacyjną historią, która zdarzyła się w podtarnowskiej wsi Lichwin - to tam polski partyzant zastrzelił dwie Żydówki, matkę i córkę. Opisał ją w swojej książce „Osełka masła” krakowski autor Jerzy Łątka. - Fakty były jednak dla mnie tylko punktem wyjścia, poddałam je znacznej modyfikacji - mówi autorka tekstu. - W mojej opowieści nikt nikogo nie zabija, jest za to wiele trudnych relacji międzyludzkich. W pewnej galicyjskiej wsi spotykamy zatem dwóch mężczyzn - żołnierzy, którzy powracają z wojny. To skonfliktowani ze sobą bracia, którzy swoje odczucia muszą skonfrontować z życiem kobiet: siostry i żony młodszego z nich. Te na czas wojny pozostały w domu. Jakby tego było mało - całą czwórkę odwiedzają potrzebujące pomocy Żydówki, matka i córka. Wtedy zaczynają się kłopoty… Spektakl ma niezłe tempo, aktorzy mają co grać i widać, że dobrze czują się w kostiumach (Katarzyna Nesteruk) i bardzo funkcjonalnej, prostej scenografii (Ewelina Pietrowiak). Aliści prawdziwą maestrią wykazał się autor muzyki Łukasz Borowiecki – kontrabasista jazzowy, znany już w Tarnowie kompozytor muzyki do „Makbeta”, będącego w repertuarze Solskiego. Stworzył bardzo klimatyczną muzykę, której… prawie nie słychać, ale jest obecna w każdej scenie, każdym dialogu, w każdej pauzie. A sami bohaterowie, czy też antybohaterowie? Z tym mam problem. Chcę wierzyć, że autorka sztuki Anna Wakulik, wzięła ich w cudzysłów nie tylko z powodów interpunkcyjnych. Ja dodatkowo zamykam ich w podwójnym nawiasie. A co do dmuchawców, to ja także chciałbym je zdmuchiwać w czyśćcu…